“เรียนจบแล้วทำอะไรดี?” รวมวิธีค้นหาตัวเองให้เจอเส้นทางอาชีพที่ใช่!

“เรียนจบแล้วทำอะไรดี?” รวมวิธีค้นหาตัวเองให้เจอเส้นทางอาชีพที่ใช่!

“เรียนจบแล้วทำอะไรดี” คำถามยอดฮิตของเด็กจบใหม่หลังจากลงจากเวทีรับปริญญา ความรู้สึกไม่แน่ใจนี้ไม่ใช่เรื่องที่ผิด เพราะการค้นหางานที่ใช่เป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลา ความเข้าใจตัวเอง และประสบการณ์บางอย่างที่ไม่ได้มีในห้องเรียน บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักวิธีการค้นหาตัวเอง เพื่อหาคำตอบให้ชัดเจนขึ้น

ทำไมเรียนจบแล้วยังไม่รู้ตัวว่าอยากทำงานอะไร?

เป็นสิ่งหลายคนรู้สึกหลังจากเรียนจบและยังไม่ได้วางแผนอนาคตมากนัก รู้สึกหลงทาง สาเหตุเป็นเพราะ

1. เรียนจบแล้ว ไม่ได้รู้สึกว่าอยากทำงานตรงสาย

หลายคนเมื่อเรียนจบ กลับพบว่าตัวเอง ไม่ได้รู้สึกอินกับสายงานที่เรียนมาเลย ไม่ใช่เพราะไม่เก่ง แต่เพราะเรียนมาเพื่อสอบ ไม่ได้เข้าใจว่าเนื้อหานั้นจะกลายเป็นอาชีพแบบไหนในชีวิตจริง

บางคนเลือกคณะเพราะคะแนนถึง เพื่อนเลือก หรือครอบครัวแนะนำ แต่พอเรียนจบกลับรู้สึกว่า สายที่เรียนมาไม่ใช่สิ่งที่อยากทำไปตลอดชีวิต ซึ่งเป็นเรื่องปกติมากในยุคนี้

สิ่งสำคัญคือ การรู้จักตัวเองว่า เราจะทำอะไรดี เราอยากเติบโตในงานแบบไหน และพร้อมเรียนรู้สิ่งใหม่หรือไม่ เพราะงานที่ใช่จริง ๆ อาจอยู่คนละสายกันสิ่งที่เคยเรียนมาก็ได้

2. พอเริ่มต้นทำงานจริง รู้สึกแตกต่างกับสิ่งที่เรียนมา

หลายคนเอาแต่นั่งคิดว่า เรียนจบแล้วทำอะไรดี ในขณะที่บางคนทำงานไปแล้วก็รู้สึกว่า สายงานไม่ตรงกับความถนัด  เพราะโลกการเรียนกับโลกการทำงานต่างกันมาก

ในห้องเรียน เราเรียนทฤษฎีจากตำรา มีเวลาเตรียมตัว และสามารถเลือกกลุ่มทำงานเองได้ แต่ในชีวิตจริง การทำงานต้องเจอกับปัญหาจริง คนจริง และแรงกดดันที่ไม่เคยเจอมาก่อน แม้งานจะเกี่ยวข้องกับสิ่งที่เรียนมา แต่ ทักษะที่จำเป็นจริง ๆ เช่น การสื่อสาร การแก้ปัญหาเฉพาะหน้า หรือ Soft Skills ต่าง ๆ กลับไม่ได้ถูกสอนในห้องเรียน ทางที่ดี ควรหาโอกาสฝึกงาน หรือลองทำงานพาร์ทไทม์ ตั้งแต่ยังเรียนอยู่ เพื่อเข้าใจโลกของการทำงานจริง และช่วยให้ตัดสินใจเลือกอาชีพได้ตรงกับตัวเองมากขึ้น

3. ความกดดันจากสังคมและครอบครัว

หลายคนเลือกที่จะเรียนตามคำแนะนำของพ่อแม่ เพราะสิ่งที่อยากจะเรียนจริงๆบางครั้งก็ไม่ใช่ตัวเลือกที่ถูกใจของพ่อแม่ และเอาแต่โดนตั้งคำถามว่า “เรียนจบแล้วทำอะไร” บางครั้งก็จำใจต้องเลือกไปเพราะกลัวต่างจากคนอื่น โดยไม่ได้ถามตัวเองจริงๆว่า “เราชอบอะไร” หรือ “อยากทำงานแบบไหน”

เมื่อเราเรียนจบจึงเริ่มสับสน เพราะสิ่งที่เรียนมาอาจจะไม่ใช่สิ่งที่อยากทำจริงๆ บางคนรู้ตัวตอนต้องเลือกสมัครงาน บางคนรู้ตัวตอนเริ่มทำงานไปแล้วว่า สายงานที่เลือกไม่ตอบโจทย์ชีวิต

แรงกดดันจากครอบครัว สังคม หรือว่าค่านิยมว่า “เรียนจบแล้วต้องได้งานดี เงินเดือนสูงๆ” ยิ่งทำให้หลายคนรู้สึกเคว้ง เพราะกลัวจะทำตามใจตัวเองแล้วจะล้มเหลว

ทางออกคือ ต้องกล้าหยุดถามใจตัวเองว่า “อะไรคือสิ่งที่เราชอบและทำได้นานโดยไม่ฝืน” พร้อมเปิดใจเรียนรู้เส้นทางใหม่ แม้จะไม่ตรงกับสิ่งที่เรียนมาก็ตาม เพราะงานที่เหมาะกับตัวเรา จะทำให้เรามีความสุขและเติบโตได้จริงในระยะยาว

4. ยังไม่รู้จุดแข็ง-จุดอ่อนของตัวเอง

บางคนไม่รู้ว่าตัวเองเก่งเรื่องไหน หรือมีทักษะที่ตลาดงานต้องการอะไรบ้าง เพราะไม่เคยมีคนช่วยชี้ให้เห็น หรือไม่เคยลองประเมินตัวเองจริงๆ บางคนเรียนตามระบบ สอบตามเกณฑ์ ทำงานกลุ่มตามหน้าที่ แต่ไม่เคยมีโอกาสได้คิดว่า “สิ่งไหนที่เราทำได้ดี” หรือ “อะไรที่ทำแล้วรู้สึกมีพลัง” ขณะเดียวกัน ก็ไม่รู้ว่าจุดอ่อนของตัวเองคืออะไร จึงไม่สามารถพัฒนาได้อย่างตรงจุด การไม่รู้จุดแข็ง-จุดอ่อนของตัวเอง อาจทำให้เราเลือกอาชีพผิด หรือทำงานแบบไร้เป้าหมายได้ในระยะยาว

แล้วควรทำยังไงดี? ถ้าคุณยังไม่รู้ว่าตัวเองอยากทำงานอะไร อย่าเพิ่งเครียด แต่ให้เริ่มต้นลงมือ สำรวจตัวเอง และลองสิ่งใหม่ๆ ได้ตามวิธีเหล่านี้!

5 วิธีค้นหาตัวเองหลังเรียนจบ เพื่อหาคำตอบว่า “จะทำงานอะไรดี?”

1. สำรวจสิ่งที่ตนเองถนัด

ลองนั่งคิดแล้วตั้งคำถามกับตัวเองดูว่า

• งานแบบไหนกันนะที่เรารู้สึกว่า ถ้าได้ทำก็ไม่ยาก ไม่รู้สึกเครียด
• คนรอบข้างชมเราบ่อยๆเรื่องอะไรบ้าง?
• เราแก้ปัญหาอะไรได้ดีและเร็วกว่าคนอื่นๆในห้องเรียน

การสำรวจความถนัดตัวเอง จะช่วยให้เราเริ่มเห็นแนวโน้มอาชีพที่เหมาะสมกับเรา บางครั้งสิ่งที่ชอบ

อาจจะไม่ใช่สิ่งที่เราถนัด

2. มองหาสิ่งที่ตนเองเริ่ม สนใจ

สิ่งที่เราสนใจอาจจะเป็นตัวจุดประกาย และอาจจะเป็นคำตอบสำคัญในการ ค้นหาตัวเอง เช่น

• เราชอบอะไรบ้างเวลาว่าง ชอบเรื่องไหนเป็นพิเศษ
• หัวข้อที่ชอบอ่านหรือค้นหา
• ถ้าต้องเรียนจริงจัง 1 อย่าง จะเลือกเรียนอะไร

เมื่อสิ่งที่สนใจมาบรรจบกับสิ่งที่เราถนัด อาชีพที่ใช่ ก็อาจจะอยู่ใกล้แค่เอื้อม เพราะความสนใจคือสิ่งที่ทำให้เราสนุกกับงานได้ในระยะยาว

3. ทำแบบทดสอบค้นหาตัวเอง เทคนิคง่ายๆที่ช่วยให้เห็นภาพอนาคตตัวเองมากขึ้น

ในยุคนี้มีหลายเว็บที่ช่วยให้คุณรู้ว่าแนวโน้มอาชีพที่เหมาะกับบุคลิก/ทักษะของคุณคืออะไร เช่น 16 personalities, Career Explorer หรือแบบทดสอบ Holland Code

• MBTI การค้นหาตัวเองตามบุคลิกภาพของเราเอง โดยจะทำความเข้าใจในบุคลิกภาพของเราผ่านการตอบคำถาม

แม้บททดสอบเหล่านี้จะไม่ได้ให้คำตอบที่ตายตัว แต่จะช่วยเป็นแนวทางหนึ่งในการหางานที่ใช่ และยังช่วยให้เราเห็นจุดเด่นของตัวเอง

4. พูดคุยกับคนที่ทำงานจริง

พูดคุยกับคนที่ทำงานจริงในสายอาชีพที่เราสนใจ จะทำให้เราเห็นภาพชัดมากขึ้นว่าเราอยากทำงานนี้จริงๆหรือไม่

• คุยกับรุ่นพี่
• ลองสัมภาษณ์คนทำงานจริง
• อ่านบทสัมภาษณ์ หรือรีวิวในกระทู้ต่างๆ
• ฟังPodcast

ฟังประสบการณ์จากคนที่ทำงานจริง จะช่วยให้เราเห็นภาพอาชีพนั้นมากขึ้น และสิ่งที่เราคิดตตรงกับความเป็นจริงหรือไม่

5. ลองฝึกงาน หรือ ทำงานพาร์ทไทม์

เป็นวิธีค้นหางานที่ใช่ด้วยประสบการณ์ทำงานจริง จำไว้ว่า…ไม่มีอะไรมาแทนประสบการณ์ตรงได้!

• ฝึกในงานหลายๆสายที่ตัวเองคิดไว้ในใจ
• สมัครงานพาร์ทไทม์ เพื่อได้ลองทำงานนั้นจริง ในระยะเวลาสั้นๆได้ เหมือนได้ทดลองงานก่อนทำงานจริง!
• เข้าร่วมโปรเจกต์อาสาหรือเข้าร่วมกิจกรรมสัมมนา เพื่อฟังแนวทางการทำงานและอาชีพของผู้อื่น

อย่ากลัวที่จะออกเดินทางเพื่อหาความรู้และประสบการณ์ เพราะการลองผิดลองถูก คือวิธีค้นหาตัวเองได้ดีที่สุด

ยังไม่เจองานที่ใช่ก็ไม่เป็นไร เพราะทุกคนเคยผ่านจุดนี้มาก่อน

• การค้นหาตัวเองหลังเรียนจบ อาจจะต้องใช้เวลาในการค้นหาสิ่งที่เราอยากทำ เพื่อให้เราได้มีความสุขในงานที่เราได้ทำด้วยเช่นกัน
• งานแรกไม่ใช่งานสุดท้ายเสมอไป
• คนหลายคนก็เปลี่ยนอาชีพระหว่างทางการทำงาน อย่ากลัวว่าการเลือกงานแรกแล้วจะเท่ากับว่าต้องทำงานนั้นไปตลอดชีวิต
• ทุกประสบการณ์ของชีวิตล้วนมีค่าเสมอ

อย่ากลัวที่จะเริ่มทำ! อย่ากลัวที่จะเปลี่ยนเส้นทางชีวิต เพราะการค้นหาตัวเองเป็นเรื่องธรรมชาติของชีวิต อย่าคิดว่าการยังไม่รู้ว่าตัวเองจะทำงานอะไร คือความล้มเหลวในชีวิต อย่าคิดลบจนบั่นทอนหัวใจ ของตัวเอง เพราะชีวิตจริง ไม่มีคำตอบตายตัว ให้คิดว่า นี่คือจุดเริ่มต้นในการค้นหาตัวตนที่แท้จริงของเรา

เพื่อหางานที่ใช่ สิ่งสำคัญคือ การกล้าที่จะเปิดใจ ลองทำ ลองเรียนรู้ระหว่างทาง ทุกทางเดินจะสอนอะไรบางอย่างกับเราเสมอ เมื่อวันนึงคุณได้พบกับสิ่งที่ใช่แล้ว คุณจะรู้สึกขอบคุณตัวเองที่ไม่หยุดค้นหาตัวเองและไม่ย่อท้อต่อตัวเอง บางทีคุณอาจจะได้ลบคำถามที่ว่า “เรียนจบแล้วทำอะไรดี” ออกจากชีวิตคุณก็ได้นะ!

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการหางานที่ใช่

Q: หางานที่ใช่ทำไมยากจัง?
A: เพราะเรายังไม่ได้ลองมากพอ หรือยังกลัวที่จะออกจาก Comfort Zone

Q: เรียนจบแล้วทำอะไรดี ควรเริ่มค้นหาตัวเองจากอะไร?
A: เริ่มจากสำรวจความถนัด สนใจ และลองทำจริง จะช่วยให้เห็นทางที่ชัดเจนขึ้น

และใครที่กำลังหางาน อยากได้งานที่ในฝันที่ตรงใจ เลือกหางานและฝากเรซูเม่ที่ออร์คิดจ๊อบได้เลย!